گزارش صد كادو از نمایشگاه سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر کشف ایران در زعفرانیه و قصه لباس هایی که قرار نیست کسی بپوشد!

به گزارش صد کادو، مجموعه فرهنگی – هنری آسمان فرهنگستان هنر، اینروزها میزبان سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر است؛ رویدادی که با مبحث «کشف ایران»، تلاش دارد تا ریشه های عمیق فرهنگ و هنر ایرانی را در قامت لباس و طرح به نمایش بگذارد؛ هرچند که مشخص نیست آیا این طرح ها سر از کمد خانه ها در می آورد یا خیر، اما به قول برگزارکنندگان جشنواره مقرر است نمونه ای برای ایده برداری تولیدکنندگان باشد.
به گزارش صد کادو به نقل از ایسنا، سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر از روز شنبه ۱۷ خرداد ماه درحال برگزاری است و تا روز پنجشنبه – ۲۲ خرداد ماه ادامه دارد. در این جشنواره آثاری در بخش کاربردی، مفهومی، نمایشی، زیورآلات و کیف و کفش در معرض نمایش عموم قرار دارد.
آبی ایرانی یا Persian blue رنگ معرف این دوره از نمایشگاه و برای زمینه نمایش آثار انتخاب شده است که بمحض پایین رفتن از پله ها و ورود به محوطه نمایشگاهی در زیر زمین، این رنگِ آبی، چشم را نوازش می دهد. آبی ایرانی در آسمان فرهنگستان هنر برای نمایش پوشاک و زیورآلاتی که با الهام از فرهنگ ایرانی طراحی شده اند، در کنار نوایی از موسیقی فیلم هزاردستان در فضای تقریباً آرام و خلوت جشنواره.

کشف ایران؛ از چوقای لرستان تا چوخه کردستان

پایبندی به موضوع «کشف ایران» در جای جای جشنواره به چشم می آید چنانچه این امر در داستانهای انتشار یافته نیز نمایان است؛ روایت هایی با فونت درشت سفید بر تن آبی رنگ دیواره های نمایشگاه. در قسمتی از این داستانها آمده است:
«نقش هایی از هزاران سال؛
در ایران، تنوع یک واقعیت است؛ نه تفاوتی ترسناک: هماهنگی ای باشکوه. از چوقای لرستان تا چوخه کردستان، از دامن های قشقایی تا پاپوش های بلوچ؛ هر رنگ و هر دوخت، روایت نسلی ست که در تندی روزگار ایستاده. کجا می توان ایران را دید و یکدست پنداشتش؟ در نقش قالی ترکمن، در سوزن دوزی سیستان، در راه راه های دشت مغان، رنگ ها زبان یافته اند. هیچ چیز بی خود نیست؛ هر گل و هر بُته، رمز است، یادگار است، هویت است. اقوام، جدا از هم نیستند؛ همچون تار و پودی در هم تنیده اند، و همین درهم تنیدگی ست که «ما» را شکل داده. «ما» در بین این تنوع زیسته ایم، اما آیا آنرا شناخته ایم؟ شاید هنوز نه. زمان آن رسیده که کشف نماییم لباس اقوام ایران، نه فقط پوششی ست، که صفحه ای ست از کتابی نانوشته ی ایران. «کشف ایران»، یعنی خواندن همین صفحات؛ ورق به ورق، با احترام.»

تاکید بر کشف استعدادهای جوان

جشنواره سیزدهم نیز به سیاق جشنواره های قبلی در بخش نمایشگاهی و این دفعه در فرصتی محدودتر به نمایش آثار به صورت چرخشی پرداخته است. نمایشگاه در طول ۶ روز مقرر است با هدف «کشف استعدادهای نوآور زیست بوم هنر _ صنعت مد و لباس» نمایش دهنده آثار طراحان جوان و کمتر شناخته شده باشد. موضوعی که می توان با نگاه به آثار به نمایش درآمده نیز به خوبی آنرا دریافت.

زیبایی شناسی با نمادهای ایرانی

«کشف ایران» موضوع این دوره از جشنواره مد و لباس فجر است و همین مورد نیز باعث شده است طراحان به سوی استفاده از نمادهای ایرانی همچون نقش ونگارهای فرش ایرانی، بادگیرهای کویری شهر یزد، نمادهایی از آثار کشف شده از تمدن عیلام و شهر سوخته، طبیعت ایران، داستان های شاهنامه، صنایع دستی استانهای مختف و… بروند. عاملی که باعث شده است آثار ارائه شده بالاتر از آنکه شکل و شمایل کاربردی داشته باشند، از جنبه نمایشی و زیبایی شناسی قابل بازدید باشند.

هنر مفهومی که به کف جامعه نمی رسد!

در همان بدو ورود نخستین لباسی که به چشم می آید با الهام از گونه ای طاووس درحال انقراض طراحی شده است؛ لباسی تماما سبز رنگ با تزئینات و جزییات فراوان که در عمل آنرا از دسته لباس های کاربردی خارج می کند.

فاخر، تجملاتی و غیرکاربردی بودن لباس هایی که در جشنواره مد و لباس فجر به نمایش درمی آید موضوعی است که در ادوار گذشته جشنواره نیز بارها کارشناسان و برخی منتقدان به آن اشاره کرده بودند؛ اما این دوره از جشنواره نیز از این فضا فاصله نگرفته و مشابه دوره های قبل، آثاری به مرحله داوری غائی راه یافته اند که فقط جنبه نمایشی یا همان جشنواره ای دارند. هرچند دبیر سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر درباره ی این مساله تأکید کرده بود لزومی ندارد آثار جشنواره مد و لباس فجر به کف جامعه برسد و اظهار داشته بود: «اگر قرار باشد هرچه که در جشنواره می بینیم عینا در کف جامعه هم دیده شود دیگر شرایط از حالت جشنواره خارج می شود. باتوجه به آثار فعلی، تولیدکنندگان می توانند از این الگویی که به نمایش درآمده است الهام گرفته و با ساده سازی کردن آثار، آنها را به بازار عرضه کنند. در دنیا هم به همین شکل است و آثاری که در جشنواره های مد ارائه می شود الزاما به تولید انبوه و استفاده جامعه نمی رسد.»

یک ایده خوب اما بی استفاده!

پایین هر لباس یا در کنار هر یک از زیورآلات، یک تابلوی کوچک با نام طراح اثر و یک کیوآرکد (QR code) برای توضیحات تکمیلی قرار دارد. البته باتوجه به محل قرارگیری نمایشگاه در زیرزمین مجموعه، از اثر دوم به بعد دیگر خبری از اینترنت و حتی آنتن نیست و استفاده از این توانایی در عمل بی معنا می شود، مگر آنکه بعد از خوانش هر کیوآرکد مجدد به حیاط بازگردید و صبر کنید تا صفحه مورد نظر باز شود!
هرچند برمبنای مشاهدات خبرنگار ایسنا در روز اول و دوم جشنواره، تا همان جایی هم که اینترنت یاری می کرد، با اسکن کیوآرکدِ کنار هر لباس وارد صفحه ای در سایت کارگروه ساماندهی مد و لباس می شدیم که اطلاعاتی از لباس مورد نظر در آن وجود نداشت و تنها نوشته بود: «درحال به روز رسانی» و این مساله درباره ی برخی آثار، خصوصاً در بخش مفهومی و نمایشی موجب می شد تا افراد نتوانند ارتباط درستی با اثر برقرار کرده یا متوجه منظور طراح یا جزییات ریزتر اثر شوند. البته برمبنای توضیحی که عوامل اجرائی جشنواره به بازدیدکنندگان می دادند؛ به سبب این که آثار طی ۶ روز در چرخش است تا هر ۳۳۰۰ قطعه به نمایش درآید، به این علت برخی توضیحات در کیوآرکدها هنوز بارگزاری نشده است. موضوعی که بنظر می رسد در فرصت کوتاه جشنواره هرچه سریع تر نیاز به اصلاح داشته باشد.
تصویری از صفحه معرفی یکی از آثار

منبع: صد کادو